3
ژانویه
کتاب موسیقی «ضرب‌آوا» با مقدمه‌ی محمدرضا شجریان منتشر شد
کتاب موسیقی «ضرب‌آوا» با مقدمه‌ی محمدرضا شجریان منتشر شد
موسیقی ما – کتاب موسیقی «ضرب‌آوا» -خنیاگری دوازده تصنیف قدیمی- تألیف «حمید قنبری» با یادداشتی از «محمدرضا شجریان» به انتشار درآمد. این اثر را می‌توان مجموعه‌ای آموزشی هم برای خواندن تصنیف و هم آشنایی با نحوه‌ی نواختن ریتم‌ها و در نهایت تمرین خواندن و نواختن همزمان دانست؛ یعنی همان هنری که مدتی است به دست فراموشی سپرده شده است.
این کتاب، مجموعه‌ی ۱۲ تصنیف قدیمی است که به گونه‌ای دسته‌بندی شده که هرکدام در یکی از مقام‌های موسیقی دستگاهی قرار دارند و نحوه‌ی چیدمان کلام تصانیف به نسبت شماره‌ی ضرب اجرایی آنها تفکیک و جداسازی شده است. این بخش‌بندی به شکلی ترتیب داده شده که هنرآموز بدون درگیری با مباحث تئوریک می‌تواند به سادگی -با توجه به نمودار طراحی شده- بیشتر به سوی تمرین عملی و کاربردی هدایت شود.
آلبوم صوتی که ضمیمه‌ی این مجموعه شده، شامل اجرای هر دوازده تصنیف به همراهی نوازندگی تار و تمبک است که هنرآموز را با شکل اجرای صحیح تصنیف‌ها آشنا می‌کند و در ادامه، ملودی تمامی تصنیف‌ها بدون کلام برای تمرین و بازخوانی هنرجو گنجانده شده است.
در این اثر «احسان امامی» تار نواخته و نوازندگی تنبک را خود «حمید قنبری» بر عهده داشته و «وحید تاج» نیز به عنوان خواننده در آن ایفای نقش کرده است.
«محمدرضا شجریان» در مقدمه‌ی این اثر آورده است: «حمید قنبری هنرمند باتجربه‌ای که تنبک را در حد استادی می‌نوازد، اخیراً دست به کار جالبی زده است و دوازده تصنیف معروف قدیمی را با تقطیع کلام به دقت نت‌نویسی و برای خوانندگان و تنبک‌نوازانی که خود دستی در تصنیف‌خوانی دارند، اجرای آنها را آسان کرده است. «وحید تاج» هم با همکاری و نظارت ایشان به اجرای این تصانیف پرداخته که فرآیند این مجموعه، اجرای این تصانیف را ساده‌تر کرده است. باشد که این‌گونه خدمات همچنان ادامه پیدا کند.»
در مقدمه‌ی این اثر نیز نوشته شده است: «تصنیف‌خوانی به مفهوم خواندن و نواختن همزمان، آفرینشی است پیچیده که امروزه به لحاظ تخصصی شدن هر یک از این مهارت‌ها کمتر دیده، شنیده یا تمرین می‌شود. عموماً اجرای کلام موزون بر روی موسیقی طراحی شده بر عهده‌ی خوانندگان است و لازمه‌ی این امر، خود داشتن تسلط کافی بر مفهوم ریتم از سوی مجریان کلام است. این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که به جز خوانندگان، دیگر عوامل و مجریان موسیقی نیز بی‌نیاز از توجه به نحوه‌ی آرایش ریتمیک و تقطیع کلمات اجرا شده نیستند؛ از جمله نوازندگان سازهای کوبه‌ای که در گذشته‌ای نه‌چندان دور، کسب مهارت خواندن و نواختن همزمان را امری ضروری برای تکمیل کار موسیقایی خویش می‌دانسته و بر آن مسلط بوده‌اند؛ مهارتی که امروزه هنوز هم در کشورهای همسایه مانند آذربایجان و تاجیکستان دیده می‌شود. «ضربی‌خوانی» نیز یکی دیگر از مهارت‌هایی است که در گذشته معمولاً توسط نوازندگان سازهای کوبه‌ای انجام می‌گرفت. با این تفاوت که تنوع جملات ریتمیک و حرکت ملودی و ضربی‌خوانی‌ها بسیار محدودتر از تصنیف‌خوانی بوده و غالباً در آنها یک جمله‌ی موسیقایی مشخص تکرار می‌شد، ولی کلام تغییر می‌یافت که این امر نیز بیشتر به شکل بداهه صورت می‌پذیرفت و افرادی همانند حاجی‌خان، عبدالله دوامی، حسین تهرانی و غیره بر آن تسلط داشتند. اجرای این هنر دیرین، کماکان در زورخانه‌ها توسط مرشدان و گونه‌ی دیگر آن در خانقاه‌ها به وسیله‌ی دراویش با خواندن اشعار یا گفتن ذکر همزمان با نواختن هنوز قابل مشاهده است. آنچه تلاش شده در این مجموعه محقق گردد، رویکرد و توجهی دوباره به مزایای تمرین کردن و به دست آوردن این مهارت است.»
این کتاب، مجموعه‌ی ۱۲ تصنیف قدیمی است که به گونه‌ای دسته‌بندی شده که هرکدام در یکی از مقام‌های موسیقی دستگاهی قرار دارند و نحوه‌ی چیدمان کلام تصانیف به نسبت شماره‌ی ضرب اجرایی آنها تفکیک و جداسازی شده است. این بخش‌بندی به شکلی ترتیب داده شده که هنرآموز بدون درگیری با مباحث تئوریک می‌تواند به سادگی -با توجه به نمودار طراحی شده- بیشتر به سوی تمرین عملی و کاربردی هدایت شود.
آلبوم صوتی که ضمیمه‌ی این مجموعه شده، شامل اجرای هر دوازده تصنیف به همراهی نوازندگی تار و تمبک است که هنرآموز را با شکل اجرای صحیح تصنیف‌ها آشنا می‌کند و در ادامه، ملودی تمامی تصنیف‌ها بدون کلام برای تمرین و بازخوانی هنرجو گنجانده شده است.
در این اثر «احسان امامی» تار نواخته و نوازندگی تنبک را خود «حمید قنبری» بر عهده داشته و «وحید تاج» نیز به عنوان خواننده در آن ایفای نقش کرده است.
«محمدرضا شجریان» در مقدمه‌ی این اثر آورده است: «حمید قنبری هنرمند باتجربه‌ای که تنبک را در حد استادی می‌نوازد، اخیراً دست به کار جالبی زده است و دوازده تصنیف معروف قدیمی را با تقطیع کلام به دقت نت‌نویسی و برای خوانندگان و تنبک‌نوازانی که خود دستی در تصنیف‌خوانی دارند، اجرای آنها را آسان کرده است. «وحید تاج» هم با همکاری و نظارت ایشان به اجرای این تصانیف پرداخته که فرآیند این مجموعه، اجرای این تصانیف را ساده‌تر کرده است. باشد که این‌گونه خدمات همچنان ادامه پیدا کند.»
در مقدمه‌ی این اثر نیز نوشته شده است: «تصنیف‌خوانی به مفهوم خواندن و نواختن همزمان، آفرینشی است پیچیده که امروزه به لحاظ تخصصی شدن هر یک از این مهارت‌ها کمتر دیده، شنیده یا تمرین می‌شود. عموماً اجرای کلام موزون بر روی موسیقی طراحی شده بر عهده‌ی خوانندگان است و لازمه‌ی این امر، خود داشتن تسلط کافی بر مفهوم ریتم از سوی مجریان کلام است. این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که به جز خوانندگان، دیگر عوامل و مجریان موسیقی نیز بی‌نیاز از توجه به نحوه‌ی آرایش ریتمیک و تقطیع کلمات اجرا شده نیستند؛ از جمله نوازندگان سازهای کوبه‌ای که در گذشته‌ای نه‌چندان دور، کسب مهارت خواندن و نواختن همزمان را امری ضروری برای تکمیل کار موسیقایی خویش می‌دانسته و بر آن مسلط بوده‌اند؛ مهارتی که امروزه هنوز هم در کشورهای همسایه مانند آذربایجان و تاجیکستان دیده می‌شود. «ضربی‌خوانی» نیز یکی دیگر از مهارت‌هایی است که در گذشته معمولاً توسط نوازندگان سازهای کوبه‌ای انجام می‌گرفت. با این تفاوت که تنوع جملات ریتمیک و حرکت ملودی و ضربی‌خوانی‌ها بسیار محدودتر از تصنیف‌خوانی بوده و غالباً در آنها یک جمله‌ی موسیقایی مشخص تکرار می‌شد، ولی کلام تغییر می‌یافت که این امر نیز بیشتر به شکل بداهه صورت می‌پذیرفت و افرادی همانند حاجی‌خان، عبدالله دوامی، حسین تهرانی و غیره بر آن تسلط داشتند. اجرای این هنر دیرین، کماکان در زورخانه‌ها توسط مرشدان و گونه‌ی دیگر آن در خانقاه‌ها به وسیله‌ی دراویش با خواندن اشعار یا گفتن ذکر همزمان با نواختن هنوز قابل مشاهده است. آنچه تلاش شده در این مجموعه محقق گردد، رویکرد و توجهی دوباره به مزایای تمرین کردن و به دست آوردن این مهارت است.»
روتیتر:
حمید قنبری اثری برای تمرین خواندن و نواختنِ همزمان نوشت
منبع:
اختصاصی سایت موسیقی ما
عکس خبر اول:
نویسنده:
خلاصه مطلب:
موسیقی ما – کتاب موسیقی «ضرب‌آوا» -خنیاگری دوازده تصنیف قدیمی- تألیف «حمید قنبری» با یادداشتی از «محمدرضا شجریان» به انتشار درآمد. این اثر را می‌توان مجموعه‌ای آموزشی هم برای خواندن تصنیف و هم آشنایی با نحوه‌ی نواختن ریتم‌ها و در نهایت تمرین خواندن و نواختن همزمان دانست؛ یعنی همان هنری که مدتی است به دست فراموشی سپرده شده است….
